Ranking wód mineralnych
użyteczność wód butelkowanych pod kątem zapotrzebowania na minerały
Ranking NutriRank odzwierciedla zawartość minerałów w danej wodzie uwzględniając ich dzienne zapotrzebowanie (tzw. zalecane dzienne spożycie (ZDS)).
Liczony jest on z następującego wzoru:
gdzie Mg, Ca itd. to ilość składników mineralnych w danej wodzie, a dayMg to dzienne zapotrzebowanie na magnez, dayCa to dzienne zapotrzebowanie na wapń itd.
Dla obliczeń przyjęto następujące wartości:
Wartości te dotyczą średnich szacunków dotyczących zapotrzebowania na dany minerał według różnych źródeł (wiecej patrz "Linki"). Dane te mogą się zmieniać w zależności od grupy wiekowej, płci, stanu fizjologicznego (ciąża, wzmożony wysiłek), itp.
Dodatkowo, dopiero od pewnych granicznych wartości (innych dla poszczególnych składników) możemy mówić, że mają one znaczenie fizjologiczne. Przykładowo, ilość wapnia w wodzie powinna przekraczać 150 mg, a magnezu 50 mg na litr, aby ich udział miał jakiekolwiek fizjologiczne działanie na organizm. Z tego powodu, końcowa wartość rankingu jest modyfikowana w ten sposób, że jeśli w danej wodzie jest mniej niż odpowiednio 150 i 50 mg wapnia lub magnezu, to od wartości NutriRank odejmowane jest 0,05 za każdy taki składnik.
Zawarość fluoru w wodzie: fluor zapewnia istotne korzyści dla zdrowia człowieka, pomaga m.in. opóźniać i zmniejszać skutki próchnicy, jednak dostarczanie organizmowi zbyt dużych dawek fluoru przez zbyt długi czas, zwłaszcza gdy zęby tworzą się pod dziąsłami - może powodować zmiany w wyglądzie szkliwa zębów, zwane fluorozą. Znalezienie właściwej równowagi jest szczególnie ważne dla dzieci poniżej 8 roku życia, ponieważ ich stałe zęby wciąż się formują, dlatego należy unikać wód o zbyt wysokiej zawartości fluoru. Według wytycznych FDA dopuszczalny poziom fluoru w wodach butelkowych to 0,7 mg/l, zaś według WHO to 0,5-1 mg/l. W związku z tym w naszym rankingu jako granicę przyjęto poziom 0.75. Do tej wartości uznajemy, że fluor jest pierwiastkiem porządanym, zaś powyżej dajemy karę w postaci 0.75-zawartość_F np. jeśli zawartość fluoru wynosi 2mg/l to uznajemy, że woda taka przekracza bezpieczny poziom zawartości fluoru, aby pić ją codziennie i dlatego dostaje ona 0.75-2.0 = -1.25 (przy dziennym spożyciu 3.0 daje to obiżenie wartości rankingu do -1.25/3.0 = -0.41)
Interpretacja wartości NutriRank: im wyższa wartość tym lepiej, woda o wyższej wartośći NutriRank lepiej zaspokaja wartości odżywcze organizmu. Jest to wartość hipotetyczna, ponieważ wszystkie jony traktowane są w taki sam sposób np. jon fluoru mógłby być pominięty, ponieważ często nie jest podawany na etykiecie, a wiec faworyzuje te wody, które były pod tym kątem przebadane. Dodatkowo, w chwili obecnej fluor można uznać za mało istotny (fluor jest w paście do zębów, a w niektórych krajach i woda jest poddawana fluorowaniu zamiast chlorowaniu), a jego zapotrzebowanie jest niewielkie. Co więcej nadmiar fluoru może być szkodliwy (patrz wyżej).
Jak widać ze wzoru pod uwagę brane są tylko jony Mg, Ca, F, K, Cl i Na, z czego za dwa ostatnie przyznawana jest kara. Wynika to z prostej przyczyny, razem tworzą one sól kuchenną, której statystyczny Polak zjada dziennie 2-3 razy więcej (sic) niż powinien.
Łatwo można zauważyć, że we wzorze brakuje m.in. HCO3-. Wynika to z kilku powodów. Po pierwsze, choć anion ten ma pewne właściwości zdrowotne, to brak zgodnych danych literaturowych na temat zalecanej dawki i jego ogólnego wpływu na organizm. Ponadto, w żadnym wypadku nie jest to składnik obligatoryjny diety człowieka. Ranking dotyczy składników mineralnych, natomiast HCO3- nie jest minerałem (z wodoru, tlenu i węgla zbudowane jest praktycznie wszystko czym się odżywiamy, więc raczej tych składników nam nie zabraknie). Istnieje także jeszcze jedna podstawowa przyczyna, aby odrzucić anion HCO3-, otóż zawartość tego jonu sztucznie przyczynia się do zawyżania tzw. mineralizacji na etykiecie butelki wody mineralnej.
Konsument często patrzy na stopień ogólnej mineralizacji podany na etykiecie wybierając tą, gdzie zobaczy większą ilość składników mineralnych. Czasem może zdażyc się sytuacja następująca: woda A ma 1500 mg/l składników mineralnych z czego 800 mg to HCO3- oraz woda B odpowiednio suma 2000 mg/l z czego 1400 przypada na HCO3-. Praktycznie każdy widząc taką sytuację wybierze wodę B, która tak naprawdę zawiera mniej istotnych składników mineralnych. Sutuacja taka była podstawową motywacją do stworzenia niniejszego rankingu, który ma za zadanie, w możliwie obiektywny sposób, porównać różne wody dostępne na rynku polskim.
Należy zwrócić uwagę, że do rankingu NutriRank należy podejść z należytą ostrożnością. W szczególności widać to w przypadku wód leczniczych. Ich NutriRank bywa zakakująco niski (czasem wręcz ujemny). Wynika to z szczególnych właściwości tych wód, które jak sama nazwa wskazuje stosowane są przy określonych schorzeniach. Wody takie zawierają proporcje minerałów, które są użyteczne w leczeniu konkretnych chorób. Doskonale to odzwierciedla aktualnie przyjętą opinie lekarzy, że wody te należy traktować jako leki i nie należy ich spożywać w dużych ilościach bez uzasadnienia.
Z drugiej strony wartość NutriRank ma być użyteczna w ocenie wód pod kątem codziennego spożywania określonej wody w celu uzupełnienia składników mineralnych. W końcu jest to flagowe hasło wszystkich firm sprzedających wodę butelkową. Za wszelką cenę próbują nam wmówić, że określona woda jest niezbędna i lepsza od innej, zwłaszcza od wody kranowej w szczególności. Jak widać z wyników rankingu spora część wód zwłaszcza źródlanych posiada mniej minerałów niż pospolita kranówka. Co ciekawe dotyczy to m.in. kilku wód których udział w rynku sprzedaży jest bardzo duży. Świadczy to co najmniej o dwóch rzeczach, nieświadomości klientów i ich podatności na reklamę. Nic dziwnego, jesteśmy zalewani bezustanie reklamami, których jedyną funkcją jest osiągniecie wzrostu sprzedarzy produktu bez wzgledu na jego wartość.
gdzie Mg, Ca itd. to ilość składników mineralnych w danej wodzie, a dayMg to dzienne zapotrzebowanie na magnez, dayCa to dzienne zapotrzebowanie na wapń itd.
Dla obliczeń przyjęto następujące wartości:
| dayMg = 350 mg | dayF = 3 mg | dayCl = 2000 mg |
| dayCa = 1000 mg | dayNa = 1500 mg | dayK = 4700 mg |
Wartości te dotyczą średnich szacunków dotyczących zapotrzebowania na dany minerał według różnych źródeł (wiecej patrz "Linki"). Dane te mogą się zmieniać w zależności od grupy wiekowej, płci, stanu fizjologicznego (ciąża, wzmożony wysiłek), itp.
Dodatkowo, dopiero od pewnych granicznych wartości (innych dla poszczególnych składników) możemy mówić, że mają one znaczenie fizjologiczne. Przykładowo, ilość wapnia w wodzie powinna przekraczać 150 mg, a magnezu 50 mg na litr, aby ich udział miał jakiekolwiek fizjologiczne działanie na organizm. Z tego powodu, końcowa wartość rankingu jest modyfikowana w ten sposób, że jeśli w danej wodzie jest mniej niż odpowiednio 150 i 50 mg wapnia lub magnezu, to od wartości NutriRank odejmowane jest 0,05 za każdy taki składnik.
Zawarość fluoru w wodzie: fluor zapewnia istotne korzyści dla zdrowia człowieka, pomaga m.in. opóźniać i zmniejszać skutki próchnicy, jednak dostarczanie organizmowi zbyt dużych dawek fluoru przez zbyt długi czas, zwłaszcza gdy zęby tworzą się pod dziąsłami - może powodować zmiany w wyglądzie szkliwa zębów, zwane fluorozą. Znalezienie właściwej równowagi jest szczególnie ważne dla dzieci poniżej 8 roku życia, ponieważ ich stałe zęby wciąż się formują, dlatego należy unikać wód o zbyt wysokiej zawartości fluoru. Według wytycznych FDA dopuszczalny poziom fluoru w wodach butelkowych to 0,7 mg/l, zaś według WHO to 0,5-1 mg/l. W związku z tym w naszym rankingu jako granicę przyjęto poziom 0.75. Do tej wartości uznajemy, że fluor jest pierwiastkiem porządanym, zaś powyżej dajemy karę w postaci 0.75-zawartość_F np. jeśli zawartość fluoru wynosi 2mg/l to uznajemy, że woda taka przekracza bezpieczny poziom zawartości fluoru, aby pić ją codziennie i dlatego dostaje ona 0.75-2.0 = -1.25 (przy dziennym spożyciu 3.0 daje to obiżenie wartości rankingu do -1.25/3.0 = -0.41)
Interpretacja wartości NutriRank: im wyższa wartość tym lepiej, woda o wyższej wartośći NutriRank lepiej zaspokaja wartości odżywcze organizmu. Jest to wartość hipotetyczna, ponieważ wszystkie jony traktowane są w taki sam sposób np. jon fluoru mógłby być pominięty, ponieważ często nie jest podawany na etykiecie, a wiec faworyzuje te wody, które były pod tym kątem przebadane. Dodatkowo, w chwili obecnej fluor można uznać za mało istotny (fluor jest w paście do zębów, a w niektórych krajach i woda jest poddawana fluorowaniu zamiast chlorowaniu), a jego zapotrzebowanie jest niewielkie. Co więcej nadmiar fluoru może być szkodliwy (patrz wyżej).
Jak widać ze wzoru pod uwagę brane są tylko jony Mg, Ca, F, K, Cl i Na, z czego za dwa ostatnie przyznawana jest kara. Wynika to z prostej przyczyny, razem tworzą one sól kuchenną, której statystyczny Polak zjada dziennie 2-3 razy więcej (sic) niż powinien.
Łatwo można zauważyć, że we wzorze brakuje m.in. HCO3-. Wynika to z kilku powodów. Po pierwsze, choć anion ten ma pewne właściwości zdrowotne, to brak zgodnych danych literaturowych na temat zalecanej dawki i jego ogólnego wpływu na organizm. Ponadto, w żadnym wypadku nie jest to składnik obligatoryjny diety człowieka. Ranking dotyczy składników mineralnych, natomiast HCO3- nie jest minerałem (z wodoru, tlenu i węgla zbudowane jest praktycznie wszystko czym się odżywiamy, więc raczej tych składników nam nie zabraknie). Istnieje także jeszcze jedna podstawowa przyczyna, aby odrzucić anion HCO3-, otóż zawartość tego jonu sztucznie przyczynia się do zawyżania tzw. mineralizacji na etykiecie butelki wody mineralnej.
Konsument często patrzy na stopień ogólnej mineralizacji podany na etykiecie wybierając tą, gdzie zobaczy większą ilość składników mineralnych. Czasem może zdażyc się sytuacja następująca: woda A ma 1500 mg/l składników mineralnych z czego 800 mg to HCO3- oraz woda B odpowiednio suma 2000 mg/l z czego 1400 przypada na HCO3-. Praktycznie każdy widząc taką sytuację wybierze wodę B, która tak naprawdę zawiera mniej istotnych składników mineralnych. Sutuacja taka była podstawową motywacją do stworzenia niniejszego rankingu, który ma za zadanie, w możliwie obiektywny sposób, porównać różne wody dostępne na rynku polskim.
Należy zwrócić uwagę, że do rankingu NutriRank należy podejść z należytą ostrożnością. W szczególności widać to w przypadku wód leczniczych. Ich NutriRank bywa zakakująco niski (czasem wręcz ujemny). Wynika to z szczególnych właściwości tych wód, które jak sama nazwa wskazuje stosowane są przy określonych schorzeniach. Wody takie zawierają proporcje minerałów, które są użyteczne w leczeniu konkretnych chorób. Doskonale to odzwierciedla aktualnie przyjętą opinie lekarzy, że wody te należy traktować jako leki i nie należy ich spożywać w dużych ilościach bez uzasadnienia.
Z drugiej strony wartość NutriRank ma być użyteczna w ocenie wód pod kątem codziennego spożywania określonej wody w celu uzupełnienia składników mineralnych. W końcu jest to flagowe hasło wszystkich firm sprzedających wodę butelkową. Za wszelką cenę próbują nam wmówić, że określona woda jest niezbędna i lepsza od innej, zwłaszcza od wody kranowej w szczególności. Jak widać z wyników rankingu spora część wód zwłaszcza źródlanych posiada mniej minerałów niż pospolita kranówka. Co ciekawe dotyczy to m.in. kilku wód których udział w rynku sprzedaży jest bardzo duży. Świadczy to co najmniej o dwóch rzeczach, nieświadomości klientów i ich podatności na reklamę. Nic dziwnego, jesteśmy zalewani bezustanie reklamami, których jedyną funkcją jest osiągniecie wzrostu sprzedarzy produktu bez wzgledu na jego wartość.